سیستم آموزشی آلمان به عنوان یکی از الگوهای اصلی سیستم های آموزش در جهان، می کوشد تا دانش آموزان را از سنین کم مطابق با متدهای مدرن و البته کاربردی پرورش دهد.
سنین تعیین شده برای شروع هر مقطع تحصیلی و رسیدن به مدرک دیپلم در تمامی ایالت ها طبق قانون یکسان اجرا می شود و معمولا روش های آموزشی هر منطقه متفاوت هستند.
بر اساس قانون مصوب در این کشور تمامی افرادی که در این کشور زندگی می کنند باید از سن 6 تا 7 سالگی تحصیل در مدرسه را آغاز کنند و حداقل تا کلاس نهم تحصیلات اجباری را پشت سر بگذارند.
کارشناسان شرکت مهاجرتی رجبی ضمن پرداختن به سیستم آموزشی آلمان به شما کمک می کنند تا بتوانید تحصیلات خود را از هر مقطعی که بخواهید در این کشور ادامه داده و یا فرزندانتان را به بهترین مدارس این کشور بفرستید.
بله، افرادی که در این کشور زندگی می کنند باید از سن 6 تا 7 سالگی به مدرسه بروند و حداقل تا کلاس نهم مدرسه رفتن اجباری است.
خیر، نفرستادن فرزندان به مدرسه برای والدین جریمه سنگینی دارد و باید پاسخگوی علت کار خود به دولت باشند.
• بسیار خوب ( نمره 1 )
• خوب ( نمره 2 )
• قابل قبول ( نمره 3 )
• متوسط ( نمره 4 )
• ضعیف ( نمره 5 )
• بسیار ضعیف ( نمره 6 )
• دانشگاه Universität
• موسسات Hochschule
• دانشگاه های علوم کاربردی Fachhochschulen
• دانشکده هنر و موسیقی
• موسسات آموزش عالی نیروهای مسلح فدرال
• موسسات Berufsakademie: ارائه دهنده تحصیلات دوگانه در مقطع لیسانس
از جمله اصلی ترین صلاحیت ورود به آموزش عالی آلمان داشتن مدرک دیپلم و یا 13 سال تحصیل در مدارس است ، اثبات زبان آلمانی نیز برای تمامی متقاضیان الزامی بوده و در برخی رشته ها مانند تربیت بدنی و هنر باید آزمون ورودی را پشت سر بگذارید.
انواع مدارس در کشور آلمان
در کشور آلمان نیز مدارس با توجه به شرایط آموزی و قوانین به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که عبارتند از:
- مدارس شبانه روزی که محصل بصورت شبانه روزی در مدارس و خوابگاه ها حضور دارد، این مدارس، دانش آموزان بین المللی را با هزینه های بالا پذیرش می کنند و بهترین کیفیت آموزش و امکانات رفاهی را در اختیار دانش آموز قرار می دهند، بنابراین این گزینه می تواند برای والدینی که نگرانیِ زیادی جهت اقامت فرزندشان در ایام تحصیل دارند، مناسب باشد البته به شرط آنکه توان پرداخت هزینه ها را داشته باشند. 20,000 تا 50,000 یورو در سال برای تحصیل در این مدارس در نظر گرفته شده است.
- مدارس روزانه دولتی آلمان که معمولا ارائه دهنده مقطع ابتدایی و راهنمایی به صورت رایگان هستند، از آنجا که این مدارس آلمانی زبان هستند، محصل باید مدرک زبان آلمانی معتبری ارائه دهد.( حداقل B1 برای ورود کافیست.) هزینه های اندکی که برای ثبت نام باید بپردازید، معمولا سالانه بین 500 تا 1000 یورو خواهد بود.
- مدارس خصوصی هم در آلمان وجود دارند که باز با پرداخت هزینه ، می توان به آن ها وارد شد و تحصیل کرد. این مدارس آسان تر پذیرش می دهند! 15,000 تا 50,000 یورو در سال هم هزینه این مدارس است.
تحصیل در مدارس آلمان از ساعت 8 صبح تا 13 بعدازظهر است و دانش آموزان کتاب های درسی را نمی خرند و از کتابخانه مدرسه در ابتدای سالبه صورت رایگان امانت می گیرند، زیرا کتاب ها هر ساله تجدید چاپ نمی شوند و مدام تغییر نمی کنند!
در بسیاری از مدارس آلمان باغ های آموزشی برای دروس علوم و جغرافی وجود دارد و انواع کارگاه های آموزشی مانند کارگاه های نجاری و فلز کاری در اختیار دانش آموزان است، اینترنت رایگان، کتابخانه، سالن های ورزشی و خدمات مشاوره ای رایگان هم بخش دیگری از امکانات این مدارس است که می تواند رویای هر دانش آموز باشد.
سیستم مدارس آلمان
سیستم مدارس آلمان بدین گونه برنامه ریزی شده که خانواده ها می توانند کودکان خود را تا قبل از شش سال به صورت دلخواه به مهدکودک بفرستند اما از سن شش سالگی به بعد حتی خانواده هایی که به صورت موقت در این کشور ساکن هستند موظفند تا فرزند خود را وارد دوره آموزش اجباری کنند.
عدم فرستادن فرزندان به مدرسه برای والیدن جریمه سنگینی به همراه دارد و باید پاسخگوی علت کار خود در این زمینه باشند ، دوره ابتدایی که می تواند از 4 تا 6 سال زمان ببرد، هم در مدارس دولتی و هم خصوصی امکان پذیر است که البته به دلیل بالا بودن شهریه مدارس خصوصی متقاضی کمتری برای آنها وجود دارد.
کلاس ها در کلیه مقطع ابتدایی به صورت مختلط ارائه می شود و دانش آموزان در این دوره بر مهارت های خود متمرکز می شوند توانایی های خود را محک می زنند و مانند مدارس ایران تاکید زیادی بر آموزش دروس مختلف به صورت جدی وجود ندارد.
اصلی ترین دروسی که با دانش آموزان مقطع ابتدایی کار می شود عبارتند از:
- ورزش
- نقاشی
- موسیقی
- زبان خارجی
- اخلاق و فرهنگ
- هنر
- بهداشت
- زیبایی
- صنایع دستی
- ریاضی ( اعداد )
در سیستم آموزشی آلمان دانش آموزان بر اساس 6 سطح مختلف نمره گذاری می شوند:
- بسیار خوب ( نمره 1 )
- خوب ( نمره 2 )
- قابل قبول ( نمره 3 )
- متوسط ( نمره 4 )
- ضعیف ( نمره 5 )
- بسیار ضعیف ( نمره 6 )
دریافت مدرک ابتدایی در آلمان
سیستم آموزشی آلمان در دوره ابتدایی را می توان مهم ترین مقطع مدرسه در این کشور دانست زیرا اعتقاد بر این است که شخصیت کودکان در این مقطع شکل گرفته و می توان استعدادهای کلیدی آنها را یافت، از این رو تلاش می شود تا با آموزش مهارت های متعدد کودکان را به سمت استعداد و علاقه خود راهنمایی کنند تا در حرفه شغلی شان بتوانند به بهترین فرد ممکن تبدیل شوند.
در پایان دوره ابتدایی هیچ گونه امتحانی وجود ندارد و دریافت مدرک ابتدایی در آلمان با دو مدرک نام Lander Baden-Württemberg و Rheinland-Pfalz میسر می شود، در مقطع ابتدایی دو نوع سیستم آموزش وجود دارد:
- هفته ای 5 روز و سالانه 188 روز
- هفته ای 6 روز و سالانه 208 روز
- در هر سال تحصیلی نیز دانش آموزان دو بار مورد ارزیابی قرار می گیرند و در دور دوم مشخص می شود که فرزند شما قادر به رفتن به مقطع بعد می باشد یا خیر، چنانچه فرزند شما به زبان آلمانی آشنایی ندارد نگران نباشید زیرا با شرکت در کلاس هایی ویژه در همان ابتدا آنها را به خوبی با این زبان آشنا می سازند.

پس از شرکت در این کلاس ها دانش آموزان خارجی می توانند مانند سایر دانش آموزان در مدارس عادی تحصیل کنند و با توجه به سن و عملکرد خود در کلاس مناسب قرار گیرند، کلاس های آموزش زبان آلمانی اغلب به صورت رایگان در اختیار مهاجرین قرار می گیرد و هزینه ای به همراه ندارند.
در مدارس بین المللی در آلمان هم فرزندان مهاجران می توانند با شرایط خاص تحصیل کنند و راه خود را برای ورود به برترین دانشگاه های این کشور هموار سازند.

سیستم آموزشی آلمان در دوره متوسطه
پس از اتمام دوره ابتدایی، دانش آموزان تحصیل در دوره متوسطه را در نظام آموزشی آلمان را آغاز می کنند در سیستم آموزشی آلمان در دوره متوسطه، نوع مدرسه و نمرات دانش آموزان در مقطع قبلی به شدت در آینده شان تاثیر دارد، هر چه نمره بالاتری داشته باشند فرصت های بهتری پیش رویشان قرار می گیرد، دانش آموزانی که در مقطع ابتدایی نمره متوسط کسب کرده اند به مدارس Realschule می روند که دروس در آنها به نسبت ساده ترند.
این دانش آموزان در 16 تا 17 سالگی از مدرسه فارغ التحصیل می شوند و در نهایت مدرکی به نام Master Craftsman’s diploma را دریافت می کنند که معادل مدرک فنی و حرفه ای در رشته ای مشخص است، مدارس زیر نیز نوع دیگری از مقطع متوسطه هستند که دارای صلاحیت تخصصی در یک محدوده تحصیلی هستند و دانش آموزان با هر سطح علمی می توانند به آن وارد شوند:
- Mittelschule
- Hauptschule
- Gesamtschule
در سیستم آموزشی آلمان در دوره متوسطه دانش آموزان هم چنان بر اساس سطوح مختلف از یک تا 6 نمره دهی می شوند و هرچه نمره بهتری داشته باشند می توانند به رشته های بهتری در مقطع بعد برسند، در مدارس این کشور بالاترین مدرک تحصیلی دیپلم و یا همان Abitur است که اجازه ورود به دانشگاه را به دانش آموز می دهد.
آموزشگاه های فنی و حرفه ای در آلمان
بسیاری از دانش آموزان در مدارس آلمان ترجیح می دهند تا به دانشگاه وارد نشوند و در یک رشته خاص به مهارت و تخصص برسند از این رو در آموزشگاه های فنی و حرفه ای در آلمان ثبت نام می کنند ، انواع مختلف این آموزشگاه ها عبارتند از:
- Fachoberschule: در آن دروس هم به صورت نظری و هم عملی تدریس می شوند و مدرک پس از سطح 12 به فرد اعطا می شود.
- Berufsoberschule: دوره آموزش دو ساله و کسب مهارت همراه با تسلط به زبان دوم
- Berufsfachschule: آموزش در حرفه های مختلف و رسیدن به صلاحیت
- Berufsschule: ارائه تحصیلات به صورت ترکیبی و میان رشته ای
- Berufliches Gymnasium: برنامه آموزشی سه ساله
آیا مدارس ایرانی هم در آلمان وجود دارد؟
بله، در شهرهای برلین، فرانکفورت، هامبورگ و مونیخ مدارس ایرانی وجود دارد که دارای کیفیت آموزش بسیار مطلوبی هم هستند . این مدارس دقیقاً منطبق با سیستم آموزشی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می کنند و زبان تدریس دروس هم فارسی بوده و برای دانش آموزانی مناسب و مفید است که قصد دارند مدتی را در آلمان اقامت کرده و سپس به ایران بازگردند و نمیخواهند از سیستم آموزشی ایران جدا شوند. برخی از بهترین این مدارس عبارتند از:
- Gymnasium Kaiser-Wilhelm-Friedrich در آخن، دبیرستان دولتی با سابقه و برنامه آموزشی قوی در علوم، ریاضیات و زبان ها
- International School of Hamburgدر هامبورگ، مدرسه بین المللی با تدریس به زبان انگلیسی و ارائه برنامه آموزشی بین المللی
- Berlin Brandenburg International School در پوتسدام، مدرسه بین المللی با تدریس به زبان انگلیسی و آلمانی و ارائه برنامه آموزشی دو زبانه اروپایی
- Europäische Schule RheinMain (ESRM) در ویسبادن، مدرسه بین المللی با تدریس به زبان انگلیسی، فرانسوی و آلمانی و ارائه برنامه آموزشی اروپایی
- St. George’s School Frankfurt در فرانکفورت، مدرسه بین المللی با تدریس به زبان انگلیسی و ارائه برنامه آموزشی بریتانیایی
بورسیه دانش آموزی در آلمان
شاید کنجکاو باشید بدانید که آیا به دانش آموزانی که قصد تحصیل در مدارس بین المللی آلمان را دارند بورسیه تعلق می گیرد؟
هزینه های تحصیل در مدارس کشور آلمان در صورتی که به مراکز دولتی قدم بگذارید، رایگان بوده و تنها مبلغی بابت ثبت نام از شما دریافت می شود که ورود به این مدارس نیازمند تسلط خوبی از زبان آلمانی است. اما از آنجا که دانش آموزان خارجی باید اغلب جهت پذیرش در مدارس بین المللی اقدام نمایند، موظف به پرداخت شهریه هستند که در هر مدرسه متفاوت است.
از این رو رسیدن به بورسیه را نمی توان در اغلب مدارس بین المللی این کشور متصور شد. اما در شرایط بسیار خاصی بورسیه تحصیلی هم به آنها تعلق می گیرد. یکی از این شرایط خاص که تامین آن برای بسیاری از ایرانیان دشوار است، داشتن تابعیت آلمان است. بنابراین بورسیه ها بیشتر برای تبعه آلمان در نظر گرفته می شود و ما توصیه می کنیم که تمرکز خاصی بر روی دریافت بورسیه دانش آموزی در کشور آلمان نداشته باشید.
اما بعد از شروع تحصیل، دانش آموز می تواند در سایت مدرسه درخواست بورسیه دهد که اگر از نظر علمی از سطح بالایی برخوردار باشد، تخفیف در شهریه را دریافت خواهد کرد.

زبان تحصیل در مدارس آلمان
زبان تحصیل در مدارس آلمان به نوع مدرسه بستگی دارد و در تمامی مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان های دولتی کشور آلمان شما باید به زبان رسمی و بومیاین کشور یعنی زبان آلمانی تحصیل کنید که فرصت تحصیل به صورت رایگان را باری شما فراهم می سازد.
اما در مدارس بین المللی در تمامی مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان
- در مدارس ابتدایی دولتی (Grundschule) و مدارس راهنمایی دولتی Hauptschule، Realschule زبان تحصیل آلمانی است.
- در مدارس ابتدایی بین المللی زبان تحصیل می تواند انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی یا زبان های دیگر باشد.
- در مدارس راهنمایی بین المللی زبان تحصیل می تواند انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی یا زبان های دیگر باشد.
- در دبیرستان های دولتی (Gymnasium) زبان تحصیل آلمانی است.
- در دبیرستان های بین المللی زبان تحصیل می تواند انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی یا زبان های دیگر باشد.
ارتباط سطح علمی دانش آموز و مدرسه انتخابی در آلمان
ریز نمراتی که دانش آموزان از خود ارائه می دهند در پذیرش مدارس آلمانی بسیار موثر بوده و سیستم آموزشی این کشور دانش آموزان را بسته به شرایط و توان تحصیلی شان طبقه بندی کرده و به مدارس مختلفی هدایت می کند. بنابراین اگر فرزند شما از نظر درسی در ایران ضعیف بوده، نمی توان توقع داشت در برترین مدارس آلمان درس بخواند. مدارس آلمان را می توان به طور کلی در دو دسته جای داد:
- مدارس Gymnasium: دبیرستان های تخصصی برای ورود به رشته های پزشکی و مهندسی هستند که دانش اموزان با نمرات عالی در مقاطع دبستان و راهنمایی می توانند به آن وراد شوند. دقت داشته باشید که برنامه های ارائه شده در این دبیرستان ها سخت تر از سایر مدارس است و تمرکز اصلی بر روی دروس ریاضیات، علوم و زبان های خارجی است، بهترین دبیران و معلمان آلمان در این مدارس به تدریس مشغولند و سطح رقابت بین دانش آموزان، بسیار بالاست.
- مدارس Fachoberschule: این مدارس شبیه مدارس فنی و هنرستان های ایران است و دانش آموزانی که می خواهند حرفه ای را بصورت عملی یاد بگیرند به این مدارس هدایت می شوند. خوب است بدانید از این مدارس نمی توانید به دانشگاه راه یابید و باید دوره های تکمیلی را بگذرانید، بنابراین دقت لازم را برای انتخاب، داشته باشید . البته مزایای ورود به این مدارس کم نبوده و می توانید مستقیما به بازار کار وارد شوید که مورد درخواست بسیاری از شرکت ها و سازمان های آلمان است.
شرایط سنی و معدل برای تحصیل دانش آموزان در آلمان
شرایط سنی دانش آموزان همان 6 تا 18 سال است و بایستی در همین رنج سنی برای دریافت ویزای دانش آموزی آلمان اقدام کنید. از نظر شرط معدل هم گرچه معدل خاصی بصورت رسمی از سوی مدارس و یا سیستم آموزشی آلمان برای مهاجرین اعلام نشده، اما مسلم است که معدل بالاتر و ریز نمرات بهتر، روند درخواست ویزا و اخذ پذیرش را تسهیل می نماید و دانش آموزانی که در مدارس ایران دارای سطح علمی بالاتری هستند، شانس بالاتری برای اخذ پذیرش و سپس ویزا دارند.
تحصیلات عالی در سیستم آموزشی آلمان
سیستم آموزشی آلمان در دانشگاه ها از سطح بسیار بالایی در جهان برخوردار هستند و شما با پذیرش در هر یک از آنها می توانید آینده کاری و حرفه ای تان را تضمین کنید، بیش از 6 دانشگاه این کشور جزو 100 مقصد برتر تحصیلی دنیا به دانشجویان بین المللی معرفی می شوند که در نظام آموزشی کمتر کشوری می توان نظیر آن را یافت.
تحصیل در آلمان می تواند در چندین نوع از موسسات رسمی این کشور اتفاق بیافتد:
- دانشگاه ( Universität ) : موسسه هایی که مدارک آکادمیک در مقاطع مختلف از کارشناسی تا دکترا را اعطا می کنند.
- موسسات Hochschule : مدارک و گواهینامه های معتبر در رشته مختلف اعطا می کنند.
- دانشگاه های علوم کاربردی ( Fachhochschulen ): دانشگاه هایی متمرکز بر رشته های کاربردی هستند که با سه سال تجربه می توان در آنها تدریس نمود.
- دانشکده هنر و موسیقی
- موسسات آموزش عالی نیروهای مسلح فدرال
- موسسات Berufsakademie: ارائه دهنده تحصیلات دوگانه در مقطع لیسانس

تنها در دانشگاه ها می توان به مدرک دکترا رسید و برخی از رشته ها علاوه بر نیاز به تحصیل در یکی از دوره های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا نیازمند شرکت در آزمون ایالتی نیز می باشند، دبیری، قضاوت و مشاغل دولتی از جمله این رشته ها هستند و اغلب گرایش های علوم پزشکی نیز باید آزمون اجباری Staatsexamen را پشت سر بگذارند.
اگر برای ورود به دانشگاه ها نیاز باشد سطح زبان آلمانی شما بررسی شود باید در آزمونی به نام TestDaf شرکت کنید و حتما برای آمادگی آزمون TestDaf آلمانی تحقیق کرده و بهترین منابع را انتخاب کنید، مشاوران ما در این زمینه راهنمای شما خواهند بود.
صلاحیت ورود به آموزش عالی آلمان
از جمله اصلی ترین شرایط ورود به سیستم آموزشی آلمان داشتن مدرک دیپلم و یا 13 سال تحصیل در مدارس است، اثبات زبان آلمانی نیز برای تمامی متقاضیان الزامی بوده و در برخی رشته ها مانند تربیت بدنی و هنر باید آزمون ورودی را پشت سر بگذارید، البته این امکان نیز وجود دارد که به دلیل داشتن استعدادی خاصی در رشته مورد علاقه تان بتوانید بدون آزمون پذیرفته شوید.
تمامی موسسات آموزش عالی آلمان به طور مستقل اداره می شوند و دریافت بورسیه و فعالیت های تحقیقاتی به توجه به هیئت علمی دانشگاه به داوطلبان اعطا می شود، دانشگاه های دولتی این کشور به دلیل تامین بودجه از سوی مدیران هر ایالت از دانشجویان شهریه دریافت نمی کنند.
البته در سیستم آموزشی آلمان تعداد قابل توجهی دانشگاه غیر رایگان نیز وجود دارد که اغلب در زمینه علمی کاربردی دسته بندی می شوند، ثبت نام در هر دانشگاه نیز در تاریخ مشخصی انجام و پس از آن ثبت نام غیر ممکن می شود، از این رو برای ثبت نام گوش به زنگ باشید.
تفاوت دانشگاه های دولتی و خصوصی در آلمان
شاید برایتان جالب باشد بدانید که یکی از اصلی ترین تفاوت دانشگاه های دولتی و خصوصی در آلمان حضور سر کلاس های درس است، در دانشگاه های دولتی دانشجویان هیچ اجباری برای شرکت سر کلاس ندارند و خود باید محتوای واحد درسی را مدیریت کنند، در واقع دانشجو در پایان ترم تصمیم می گیرد که در امتحان درس شرکت کند یا خیر.
این امکان وجود دارد که یک دانشجو تمام طول ترم در کلاس درس حضور یابد اما در امتحان نهایی آن شرکت نکند، البته یکی از دلایل آن تعداد بی شمار دروس ارائه شده در دانشگاه های دولتی هستند که هر یک پیش نیازهای متفاوتی دارند و دانشجو می تواند با خیال آسوده به واحد دلخواه خود برسد.
اما در دانشگاه های خصوصی دروس به صورت ثابت به دانشجو ارائه شده و باید ساعات مشخصی را سر کلاس حضور یابد تا موفق به کسب نمره قبولی شود، توصیه ما به شما این است که قبل از هرگونه اقدامی جهت پذیرش در سیستم آموزشی آلمان با مشاورین ارشد شرکت مهاجرتی رجبی تماس بگیرید.
همچنین می توانید مقاله بهترین دانشگاه های آلمان را در همین سایت بخوانید و برترین دانشگاه های این کشور را بشناسید.
